Ä°naktif HIV Rezervini Yok Eden RNA
Gen sekanslama (genetic sequencing) teknolojisinden faydalanılarak, University of California San Diego araÅŸtırmacıları tarafından bağışıklık sistemi hücrelerinde HIV’nin üretilmesini kontrol etmemizi saÄŸlayacak ve üremeyi ya da çoÄŸaltılmayı bekleyen HIV rezervini yok etmemizi saÄŸlayacak temel bir hücresel ajan tanılandı.
Üniversite’nin Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Tariq Rana, kapalı (off) konumuna getirilebilen veya direkt silinebilen bu RNA ajanın HIV ve AIDS araÅŸtırmaları kapsamında neredeyse otuz yıldır aranan bir ÅŸey olduÄŸunu belirtti. KeÅŸfin en heyecan verici kısmının ise sahip olduÄŸu aktiviteye sahip olan baÅŸka bir ajanın daha önce benzeri görülmemiÅŸ olması olduÄŸunu belirten Rana, bir ‘protein kodlamayan uzun RNA’nın (long noncoding RNA) genetik modifikasyonu ile T hücrelerinde ve mikroglialarda antiretroviral tedavinin akabinde durdurulmuÅŸ olan HIV’in tekrar üremeye baÅŸlayıp yayılmasını engelleyebileceklerini açıkladı.
HIV ve AIDS için güçlü bir potansiyel tedavi olmaya aday bu uygulamanın ÅŸu ana kadar mevcut olan ve hastaların uzun ve saÄŸlıklı bir yaÅŸam sürdürebilmesini saÄŸlayabilen ancak iyileÅŸtiremeyen antiretroviral terapiye alternatif olması ve/veya kombinasyonu ile kesin çözüm getirebilmesi umuluyor. Bir takım vücut sıvıları yolu ile bulaÅŸan HIV, bağışıklık sistemine saldırıyor ve yayılarak vücudun enfeksiyonlar ile mücadele etmesini engelliyor. EÄŸer doÄŸru tedavi uygulanmaz ise hızla yayılarak AIDS’e neden oluyor.
Antiretroviral tedavide virüsler inaktif ÅŸekilde vücudun içine hapsedilmiÅŸ oluyor. EÄŸer sürekli bir terapi olmaz ise, virüs tekrar uyanıp kendini ürettirmeye hızla devam edebiliyor. mBio‘da yayımlanan çalışmada, Rana ve ekip arkadaÅŸları bu alanda ilk ‘protein kodlamayan uzun RNA’ın (lncRNA) ile genom seviyesinde (yani neredeyse tüm DNA’nın analiz edilmesi) gen ekspresyonları üzerindeki etkisine çalıştı.
HIV ile enfekte olmuÅŸ bağışıklık hücreleri olan makrofajlarda (bu hücreler vücudumuzdaki yabancı canlıları tanıyıp, bağışıklık sistemini alarma geçirerek doku içi savaşımı yürüten özelleÅŸmiÅŸ hücrelerdir) yürütülen çalışmada genel olarak lncRNA’nın diÄŸer RNA’lardan farklı olarak protein kodlamadıklarından yalnızca hücre içinde hangi genlerin ‘açık’ hangi genlerin ‘kapalı’ olduÄŸuna karar veren ve bu sistemi düzenlemeye yardımcı olan yapılar olması temel alındı.
AraÅŸtırma ekibi özel bir lncRNA olan ve HIV-1 Enchanced LncRNA (HEAL) adı verilen RNA’nın HIV enfeksiyonu olan insanlarda nasıl arttığını ortaya çıkardı. HEAL, son dönemde ortaya çıkarılan ve bağışıklık hücrelerinde HIV replikasyonunu düzenleyen bir RNA olarak karşımıza çıkmıştı.
Genomik, biyokimyasal ve hücresel bir takım yaklaşımlar bir araya getirilerek interdisipliner olarak HEAL’i susturmanın (iÅŸlemez hale getirme) veya CRISPR-Cas9 teknolojisi ile tamamen silmenin HIV’nin, antiretroviral terapinin ardından yeniden ortaya çıkma ihtimalini kaldırdığı ortaya çıkarıldı. Hayvan deneylerine geçmek için henüz farklı delil ve iÅŸlemlere ihtiyaç duyulduÄŸu belirtilirken en azından HEAL’in HIV patojenezinde son derece kritik bir rol oynadığı anlaşılmış oldu.
Kaynakça:https://bilimfili.com/inaktif-hiv-rezervuarini-olduren-rna/