top of page

Ä°ÅžTE COVID-19 Ä°LE MÜCADELE Ä°ÇÄ°N GELÄ°ÅžTÄ°RÄ°LMEKTE OLAN Ä°LAÇLAR, AÅžILAR VE TEDAVÄ°LER

​

*Her ne kadar bir aşının oluÅŸması bir yıldan uzun sürecek olsa da araÅŸtırmacılar saÄŸlık sisteminin üzerindeki aşırı yükü azaltmaya yardımcı olmak için ilaçlar ve terapiler üzerinde çalışıyor.
*Åžu an, tüm dünyada geliÅŸtirme aÅŸamasında olan 70’ten fazla aşı adayı bulunmakta.
*En umut verici ilaçların, terapilerin ve aşıların 20 tanesi burada ele alındı.
Dünyanın büyük bir bölümünde karantina yaÅŸanırken, Çin'de ilk kez geçen yılın sonunda tespit edilen yeni koronavirüs SARS-CoV-2'nin yayılması bazı yerlerde yavaÅŸlamaya baÅŸlıyor. 19 Nisan itibariyle, virüsün neden olduÄŸu hastalık olan COVID-19 tarafından 2.4 milyon kiÅŸi enfekte olmuÅŸ ve 165.000 kiÅŸi ölmüÅŸ bulunmaktadır.
Güvenilir ve etkili bir aşı hala 1 yıldan uzakken araÅŸtırmacılar var olan ilaçların ve ilaç dışı terapilerin yeni kullanılışlarını bulmak ve hali hazırda klinik araÅŸtırma aÅŸamasında bulunan umut verici deneysel ilaçları test etmek için acele ediyor.
Orta derecede etkili tedaviler veya kombinasyonlar bile, hastaneler ve yoÄŸun bakım ünitelerindeki ezici talebi önemli ölçüde azaltabilir ve yeni patojenin popülasyonlara ve saÄŸlık sistemlerine gösterdiÄŸi riskin doÄŸasını deÄŸiÅŸtirebilir. Yeni ilaçlar, yeni teÅŸhisler, antikor testleri, hasta ve temas izleme teknolojileri, hastalık gözetimi ve diÄŸer erken uyarı araçlarıyla birlikte, küresel pandeminin beklenen bir sonraki dalgasının birincisi kadar kötü olması engellenebilir. Tüm dünyada 70’ten fazla aşı adayı geliÅŸtirilmekte ve bunların en az beÅŸi insanlar üzerinde ön test aÅŸamasındadır. Ä°ÅŸte geliÅŸtirilmekte olan bazı ilaçlar, aşılar ve diÄŸer terapiler:

1.GILEAD SCIENCES: REMDESIVIR
Tip: Ä°laç
Durum: Deneysel olarak yeniden tasarlandı
Erken Sonuçlar: 0-3 ay
BaÅŸlangıçta Solunum Sinsityal Virüsü (RSV) de dahil olmak üzere RNA virüsleriyle mücadele etmek için geliÅŸtirilmiÅŸ bir antiviral ilaçtır. Çin, Avrupa ve ABD’de Nisan 2020 de beklenen iki Çin testinin ön sonuçları ile birlikte en az 13 test devam ediyor. WHO tarafından ÅŸubat ayında yapılan bir deÄŸerlendirmede bu ilaç COVID-19 ile mücadelede en umut verici aday olarak belirlendi.
Uyarılar: Ä°lk verilerin ciddi COVID-19 olan hastaların çalışmalarından gelmesi beklenmektedir.
Antiviraller; hastalar daha saÄŸlıklı olduÄŸunda daha iyi çalıştığından, sonuçlar sınırlı etkinlik gösterebilir.

indir (12).jpg

2. HIDROKSIKLOROKIN / KLOROKIN
Tip: Ä°laç

Durum: Yeniden tasarım
Erken Sonuçlar: 0-3 ay
Sıtma ilacının antiviral aktiviteye sahip olduÄŸuna inanılıyor. In vitro bir deneyde hücrelere SARS-CoV-2 giriÅŸinin engellendiÄŸi görüldü. Fransız bilim adamlarının yaptığı küçük bir çalışmada bazı COVID-19’lu hastalar iyileÅŸme gösterdi fakat bunun ilacın etkisi olup olmadığını bilinemiyordu. Nisan ayında
yayınlanan sonuçlar; Fransa ve Çin’de yapılan bir çalışmada ilaçla tedavi edilen hastalarda hiçbir fayda bulunamadı. Dünyada onlarca klinik çalışma devam etmektedir.

3.ROCHE: ACTEMRA (TOCILIZUMAB)
Tip: Ä°laç
Durum: Yeniden tasarım
Erken Sonuçlar: 0-3 ay
Romatoid artrit için ve ayrıca kanser hastalarında bağışıklığın aşırı tepkisi olan"sitokin fırtınası'nın tedavisi için onaylanmış monoklonal antikordur. Çin, Avrupa ve Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde on beÅŸ
tescilli çalışmada, tek başına veya diÄŸer tedavilere birlikte COVID-19 hastaları üzerinde test ediliyor. Bir Fransız çalışması, ilerlemiÅŸ veya metastatik kanserli hastalarda COVID-19’un 28 günlük etkilerine
bakılıyor.

indir (13).jpg
indir (14).jpg

4. SANOFI, REGENERON Ä°LAÇ: KEVZARA (SARÄ°LUMAB)
Tip: Ä°laç 
Durum: BaÅŸka bir amaca uygun hale getirildi 
Erken sonuçlar: 0-3 ay
Monoklonal antikorlar, inflamatuar artrit için ve ciddi COVID-19 hastalarında sitokin fırtınası immün yanıtını hedeflemek için onaylandı. Regeneron'un bilim ÅŸefi, “Etkililik hakkındaki ilk veriler nisan sonuna kadar gelebilir” dedi.

indir (15).jpg

5. NOVARTIS, INCYTE: JAKAVÄ° (RUXOLÄ°TÄ°NÄ°B)
Tip: Ä°laç 
Durum: BaÅŸka bir amaca uygun hale getirildi 
Erken sonuçlar: 0-3 ay
Ä°ltihap ve otoimmün hastalıkları tedavi etmek ve atopik dermatit için krem olarak geliÅŸtirildi. Kanada ve Meksika'da olmak üzere birer deneme yaparak,sitokin fırtınası immün cevabı ile iliÅŸkili ağır
solunum semptomları olan COVID-19'lu hastalarda ilacı test edecek. Ä°lk sonuçlar 2020 haziranına kadar  bekleniyor.  Novartis, 7 Nisan'da Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde ÅŸiddetli/çok ÅŸiddetli COVID-19 hastalığında kullanılmak üzere yönetilen bir eriÅŸim programı oluÅŸturdu.

indir (16).jpg

6. MODERNA/NIAID: MRNA 1273
Tip: Aşı 
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 0-3 ay
Bir lipit nanopartikül içinde kapsüllenmiÅŸ SARS-CoV-2'nin aniden yükselen proteinini kodlayan haberci-RNA (mRNA) ile yapılan RNA aşısıdır. Amerikada 3 farklı konumdaki 18-55 yaÅŸ arası 45 kiÅŸili faz-1 denemesi aşının koruyuculuÄŸunu ölçecek ve neden olduÄŸu immün yanıt hakkında erken veri saÄŸlayacaktır. Denemenin 1 Haziran 2020'de tamamlanmış olması bekleniyor.

7. Ä°YÄ°LEÅžTÄ°RÄ°CÄ° PLAZMA
Tip: Ä°laçsız terapi.
Erken sonuçlar: 0-3 Ay
SaÄŸlığına kavuÅŸmuÅŸ COVID-19 hastalarından alınan kan plazması, içerdiÄŸi taze yapılmış antikorların virüsle savaÅŸmaya yardımcı olması ümidiyle, COVID-19 ile halihazırda enfekte olan kiÅŸilere transfüze edilir. Yöntem 100 yıldan uzun bir süredir kullanılmaktadır ve çok az hasar veya yan etki riski taşımaktadır. Küçük vaka çalışmaları virüs seviyelerinin düÅŸürülmesine yardımcı olabileceÄŸini göstermektedir. Çin, Avrupa ve Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde bu fayda için daha güçlü kanıt toplamak amacıyla kontrollü denemelerini sürmektedir. Çin'de ÅŸiddetli hastalığı olan 10 hasta üzerinde yapılan bir çalışmadan Nisan ayında yayınlanan sonuçların da gösterdiÄŸi üzere tedavi almayan benzer hastalara göre bu tedaviyi alan hastalarda önemli bir iyileÅŸme görülmüÅŸtür.
Uyarılar: Bu tedavi yöntemi hemen kullanılabilir ve halihazırda sınırlı kullanımda. Ancak iyileÅŸmiÅŸ hastalardan plazma temini tüm ihtiyaçları karşılamak için yeterli olmayabilir. Ä°yileÅŸmiÅŸ hastaların ileri çalışmaları, herkesin donör olmak için yeterince yüksek seviyelerde nötralize edici antikorlar da dahil olmak üzere enfeksiyona tam bir bağışıklık tepkisi üretip üretmediÄŸini belirlemelidir.

8. ABBVIE: KALETRA (LOPÄ°NAVÄ°R / RÄ°TONAVÄ°R)
Tip: Ä°laç
Durum: Yeniden üretildi
Erken sonuçlar: 0-3 Ay
Kaletra, HIV enfeksiyonlarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan antiviral kombinasyondur. Dünya çapında yirmiden fazla deneme; ilacı, COVID-19 tedavisi veya doÄŸrulanmış bir vaka ile yüksek riskli yakın teması olan insanlar için maruziyet sonrası profilaksi olarak test etmektedir.Ä°lk sonuçlar Mayıs 2020 gibi kısa bir süre içinde beklenmektedir.
Uyarılar: Çin'de yapılan randomize kontrollü bir çalışma Mart ayında 199 hasta arasında viral yük veya 28 günlük mortalite açısından hiçbir farklılık göstermeyen sonuçlar yayınladı. Ä°lacı alan hastalarda klinik iyileÅŸme için medyan süre bir gün daha kısaydı. Bununla birlikte, aynı araÅŸtırmacılar - Wuhan'daki Jinyintan Hastanesi'ndeki doktorlar- Nisan ayında Kaletra'nın ve ikinci bir ilaç olan bizmut potasyum sitratın, tedavi ettikleri bazı COVID-19 hastalarına yardımcı olduÄŸuna inandıklarını söylediler.

9. CHONGQING HALK SAÄžLIÄžI TIP MERKEZÄ°, CHONGQING SIDEMU BÄ°YOTEKNOLOJÄ°
TEKNOLOJÄ° CO., LTD: NKG2D-ACE2 CAR-NK HÜCRELERÄ°

Tip: Ä°laçsız terapi
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 0-3 Ay
Bağışıklık sisteminin doÄŸal öldürücü (NK) hücreleri için NKG2D reseptörü, koronavirüsün insan hücrelerine girmek için kullandığı ACE-2 reseptörü ile eÅŸleÅŸtirildi. 90 hastada yapılan çok merkezli bir Faz 1/2 çalışması, bu hücre tedavisinin SARS-CoV-2 virüsünün hücrelere girmesini ve çoÄŸalmasını engelleyip engellemediÄŸini test ediyor ve ciddi veya kritik COVID-19 pnömonisi olan hastalarda 28 gün boyunca etkinliÄŸe bakılacak.

10. NOVAVAX: NVX-COV2373
Türü: Aşı
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 0-3 Ay
Novavax, Matrix-M destekleyicisinin aşı adayı ile - NVX-CoV2373 - bağışıklık tepkilerini arttırmak için kullanılacağını söyledi. Åžirkete göre, 130 yetiÅŸkinin denemelerinin Mayıs ayı ortasında baÅŸlaması bekleniyor.
Uyarılar: Hayvan testlerinde güçlü immünojenisite mevcut ancak insanlarda kaynağı sınırlandıracak iki doz gerektirebilir.

11. APEIRON BÄ°YOLOJÄ°: RHACE2 APN01
Tip: Ä°laç
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 3-6 Ay
Rekombinant Ä°nsan Anjiyotensin DönüÅŸtürücü Enzim 2 (rhACE2); ALI (Akut AkciÄŸer Hasarı) ve PAH (Pulmonal Arteriyel Hipertansiyon) da Faz-2 klinik geliÅŸimi altındadır.Yeni koronavirüsün hücrelere girmek için kullandığı insan proteininin bu sentetik versiyonun, COVID-19 hastalarında viral giriÅŸi engelleyip engelleyemeyeceÄŸi ve viral replikasyonu, ölümleri ve mekanik ventilasyon ihtiyacını azaltıp azaltamayacağını görmek için Avusturya'da test edilmektedir. 2 Nisan'da açıklanan deneylerin ön sonuçlarının Eylül 2020'de olması bekleniyor.

12. SHENZHEN GENO-Ä°MMÜN TIBBÄ° ENSTÄ°TÜ: LENTÄ°VÄ°RAL MÄ°NÄ°GEN AÅžILARI (LV-SMENP)
Türü: Aşı
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 3-6 Ay
Viral antijenleri kodlayan tasarlanmış minigenler; dendritik ve T hücrelerini enfekte etmek için tasarlanmış lentiviral vektörlerdir. Çin'in Shenzen kentindeki 100 yetiÅŸkinde denenen aşı çalışmalarının 31 Temmuz 2020'ye kadar tamamlanması bekleniyor.

13. MURDOCH ÇOCUK ARAÅžTIRMA ENSTÄ°TÜSÜ; UMC UTRECHT: BCG TÜBERKÜLOZ AÅžISI
Türü: Aşı
Durum: Yeniden üretildi
Erken sonuçlar: 3-6 Ay
Bacillus Calmette-Guérin tüberküloz aşısı, geniÅŸ bir doÄŸuÅŸtan gelen bağışıklık sistemi tepkisine neden olur. Aşısının, diÄŸer solunum yolu patojenleri ile enfeksiyona veya ciddi hastalıklara karşı koruduÄŸu gösterilmiÅŸtir. Avustralya ve Hollanda'daki büyük denemeler, BCG'nin saÄŸlık çalışanlarında ve yaÅŸlılarda bağışıklık savunmasını revize etmek için kullanılmasının COVID-19 dahil solunum hastalıklarını, ciddi hastalıkları ve ölümleri azaltıp azaltmadığını test ediyor. Almanya'daki Max Planck Enstitüsü tarafından bir TB aşısı adayı VPM1002'nin kullanıldığı iki deneme daha var.

14. INOVIO Ä°LAÇ, EPÄ°DEMÄ°K HAZIRLIK YENÄ°LÄ°KLERÄ° (CEPI) Ä°ÇÄ°N KÖMÜR: INO-4800
Türü: Aşı
Durum: Deneysel
 Erken sonuçlar: 3-6 Ay
DNA plazmid aşısı, yama tarzı bir elektroporasyon cihazı ile deriye verilir. Åžirket, 3 Nisan'da baÅŸlatılan bir klinik denemenin yaz sonuna kadar ön veri verebileceÄŸini, ek çalışmalar ve acil kullanım için yıl sonuna kadar 1 milyon doz üretilebileceÄŸini söyledi.

15.AARHUS ÜNÄ°VERSÄ°TESÄ°, DENMARK: CAMOSTAT MESÄ°LAT
Tip: Ä°laç
Durum: Var olan ilaç yeni bir amaçla kullanılıyor
Erken sonuç: 6-12 Ay
Proteaz inhibitör, Japonya ve Güney Kore’de kronik pankreatit tedavisi için kullanılmaktadır. Ä°n vitro deneylere göre Sars-Cov-2’nin insan hücrelerine giriÅŸinde kullandığı mekanizmayı engelliyor. 18-110 yaÅŸları arasındaki tahmini 180 COVID-19 hastası, hastalık ÅŸiddeti ve mortalitesindeki 30 günlük deÄŸiÅŸikliklerin incelenebileceÄŸi bir faz-2 denemesi için Danimarka’da 9 konumda toplandılar. Sonuçlar Aralık 2020’ye kadar bekleniyor. Tokyo Üniversitesi ayrıca, Camostat Mesilat ve ilgili bir ilaç olan
Nafamostat Mesilat için en erken Nisan 2020’de baÅŸlayacak deneme planlarını duyurdular.
16.INFLARX: IFX-1
Tip: Ä°laç
Durum: Deneysel
Erken sonuç: 6-12 Ay
Monoklonal antikor hedeflemesi kompleman aktivasyon ürünü C5a’dır. Ä°ltihap mekanizmasını bloke etmek için tasarlanan ilaç Hidradenitis Suppurativa, ANCA ile iliÅŸkili vaskülit ve Pyoderma Gangrenosum için klinik çalışmalarda da bulunmaktadır. Mayıs başında, ÅŸiddetli COVID-19 zatürreli hastalarda IFX-1 test edilmeye baÅŸlandı. Ön sonuçları Ekim 2020’de bekleniyor.

17.BÄ°YOTEKNOLOJÄ° ENSTÄ°TÜSÜ: AD5-NCOV
Tip: Aşı
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 6-12 Ay
ÇoÄŸalmayan viral vektör. Wuhan, Çin’deki 18-60 yaÅŸlarındaki 108 kiÅŸiye yapılan tek merkezli bir faz-1 çalışması, vektör olarak baÅŸka bir solunum virüsü olan adenovirüs kullanan rekombinant bir aşı tarafından üretilen güvenlik ve bağışıklık tepkilerini test etmeye baÅŸladı. 12 Nisan’da, plaseboya karşı deÄŸiÅŸen dozları test etmek için 500 katılımcıyla randomize kontrollü bir faz-2 denemesi baÅŸlatıldı. Faz- 1’in tamamlanması Aralık 2020’nin sonlarında ve Faz-2 sonuçlarının Ocak 2021’de yayınlanması
beklenmektedir.

18. IMPERIAL COLLEGE LONDON: ASPÄ°RÄ°N, CLOPÄ°DOGREL, RÄ°VAROXABAN, ATORVASTATÄ°N,
OMEPRAZOLE

Bazı hastalarda COVID-19 ÅŸiddetini ve invaziv kritik bakıma ihtiyaç duyma olasılığını arttıran kalp kasına doÄŸrudan zarar gelmesini önlemek için kardiyoprotektif ilaçların denenmesi. Tamamlanış tarihi 30 Mart 2021 olan belirlenen çalışmalar BirleÅŸik Krallık'ta üç binden fazla hastayı kapsayacak.

19. OXFORD ÜNÄ°VERSÄ°TESÄ° : CHADOX1
Tip: Aşı
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 12-18 Ay
Kopyalamayan Åžempanze Adenovirüs Vektörü. Faz 1-2 denemeleri BirleÅŸik Krallık'taki dört merkezde 18-55 yaÅŸ arası 510 kiÅŸi ile olucak. Çalışma aşının 1 veya 2 dozunun immünojenitesini ve koruyuculuÄŸunu test edecektir ve Mayıs 2021'de sonuçlanması beklenmektedir.

20. SEROLOGY / ANTÄ°KOR TESTÄ°
Tip: Test
Durum: Deneysel
Erken sonuçlar: 0-12 ay
Hükümetler ve akademik gruplar bir insanın semptom göstersin veya göstermeksizin virüse maruz kaldığını gösteren antikorlar için kan testlerine baÅŸladı. Antikorların varlığı geçmiÅŸ enflasyonu gösterir ama ayrı olarak hali hazırdaki araÅŸtırmaların antikorların hangi tipi ve virüsü etkisiz hale getiren hangi konsantrasyonu yeni bir enfeksiyona karşı koruduÄŸunu , bütün enfeksiyonların tam bir antikor cevabı üretip üretemeyeceÄŸine ve korumanın ne kadar sürebileceÄŸini bilmeye ihtiyaçları var. Antikorlar için geniÅŸ seroloji testi yakında pandeminin kapsamı ve dinamikleri hakkında daha geniÅŸ bir anlayış saÄŸlayacak, hangi iyileÅŸmiÅŸ hastaların yeniden enfeksiyona ve ne kadar süreliÄŸine bağışıklığa sahip olabileceÄŸini belirlemeye yardımcı olacak ve ayrıca monoklonal antikor için ÅŸablon haline gelebilecek nötrleÅŸtirici antikorları bir aşı adayından istenen yanıtlar için terapilerin yanı sıra modelleri de tanımlamaya yardımcı olacaktır. Seroloji testlerinden elde edilen verilerin birkaç hafta içinde görünmeye baÅŸlaması bekleniyor.
Uyarılar: Çin'deki COVID-19 hastalarına iliÅŸkin erken veriler, çoÄŸunun enfeksiyona yanıt olarak
deÄŸiÅŸen miktarlarda antikor geliÅŸtirdiÄŸini göstermektedir. Bir yayın öncesi rapor 175 hastadan alınan plazmayı analiz etti ve inflamasyon belirtisinin daha yüksek antikor titreleri ile iliÅŸkili olduÄŸunu ve genç hastaların büyük miktarlarda antikor üretme olasılığının daha düÅŸük olduÄŸunu buldu.
Uzmanlar, iyileÅŸmiÅŸ hastalarda yeniden enfeksiyon vakalarının, vücudu virüsü temizlememiÅŸ hastalarda daha fazla nüksettiÄŸini düÅŸünüyor. Hafif veya semptomsuz enfeksiyonların baÅŸarılı antikor tepkileri veya antikor koruması üretip üretmediÄŸine dair veriler ise hala eksiktir.

KAYNAKÇA: https://www.weforum.org/agenda/2020/04/drugs-vaccine-therapies-covid19-health

bottom of page